In de wereld van grafisch ontwerp zijn er enkele stromingen die niet alleen de tand des tijds hebben doorstaan, maar ons kijken naar vormgeving en visuele communicatie voorgoed hebben veranderd. Drie invloedrijke bewegingen — Bauhaus, Swiss Style en de Internationale Typografische Stijl — legden de basis voor wat we vandaag modern en effectief design noemen. Hieronder vind je een heldere introductie per stroming, inclusief motto’s en kernprincipes.
1. Bauhaus: “Form follows function”
In 1919 richtte Walter Gropius in Duitsland het Bauhaus op, het startpunt van een revolutie in de ontwerpwereld. Het motto “Form follows function” vat de essentie van deze beweging kernachtig samen: Bauhaus zocht naar de ideale synergie van kunst, ambacht en technologie om ontwerpen te maken die zowel functioneel als esthetisch krachtig zijn.
Kernprincipes van Bauhaus
- Minimalisme: overbodige versiering werd vermeden; eenvoud en functie staan centraal.
- Geometrie: strakke lijnen en precieze hoeken domineren de vormentaal.
- Rastersystemen: consistente rasters voor lay-out en typografie.
- Primaire kleuren: veelal een beperkt palet van rood, blauw en geel.
- Typografie: experimentele, schreefloze lettervormen en vernieuwende uitlijning.
2. Swiss Style (Zwitserse stijl): “Content is king”
De Zwitserse stijl — midden 20e eeuw ontstaan in Zwitserland en nauw verwant aan de Internationale Typografische Stijl — bouwde voort op Bauhaus, maar legde nog sterker de nadruk op helderheid, leesbaarheid en objectiviteit. De stijl werd veel toegepast in posters, drukwerk en huisstijlen.
Kernprincipes van Swiss Style
- Typografie: prominente inzet van schreefloze letters, vaak Helvetica.
- Rasters: precieze rasters zorgen voor structuur en orde in de opmaak.
- Asymmetrie: dynamische composities met voorkeur voor asymmetrische indelingen.
- Duidelijke hiërarchie: informatie wordt zo geordend dat het belangrijkste direct opvalt.
- Fotografie: hoogwaardige fotografie als integraal onderdeel van de vormgeving.
3. Internationale Typografische Stijl: “Clarity and simplicity”
De Internationale Typografische Stijl (een subset van de Zwitserse stijl) beschouwt typografie als het belangrijkste ontwerpelement. Helderheid, eenvoud en leesbaarheid staan voorop. De invloed op huisstijlontwikkeling en informatie-ontwerp (infographics, bewegwijzering) is blijvend groot geweest.
Kernprincipes van de Internationale Typografische Stijl
- Schreefloze typografie: heldere, goed leesbare sans-serifs als norm.
- Rastergebaseerde lay-out: strikte rasters brengen orde en duidelijkheid.
- Modulaire opbouw: elementen zijn herbruikbaar en consistent in verschillende dragers.
- Minimale beeldtaal: symbolische of sobere beelden in plaats van uitgebreide illustraties.
- Witruimte: genereuze marges en ademruimte voor balans en focus.
- Objectieve fotografie: functioneel en zonder overmatige manipulatie.
Leer hier alles over in de Grafisch Ontwerp opleiding (Engels).